MITDEL PARUK

MITDEL PARUK
.
Witten By - John G.Saxe
.
Translated with Bawihtei (8yrs old)
.
Vawikhat chu ram pakhat, hla tak maiah hian mitdel paruk an awm a. An zavai chuan school kal vekin mitdel hawrawp 'Braille' hmangin lehkhabu tha tam tak an chhiar thin theuh a ni. An fin em avang leh hil an hriat tam em avangin an chenna hmuna mi awm ve te chuan thurawn la turin an pan fo thin a, zawhna harsa tak tak an zawh thinte pawh chu awlsam tak leh fing takin an lo chhang thin a. An thil hriat mi dangte hnena hrilh chhawn leh chu nuam an ti em em thin bawk a.
.
Nu khat chu mitdel paruk fing tak takte chuan sahuan an tlawh a, chumi ni chuan sahuan enkawltunu chu buaina chi hrang hrang a tawh avangin a rilru a lo buai em em lai hi a ni a.
Hemi ni hma zan chiah hian a pasal nen nasa takin an inhau a, a fate lah chu nilengin a duh loh zawng hlirin an khawsa bawk a. A mimal buainain a rilru a tihhah em avang  chuan sahuan atanga a kalsawn hmain Sai awmna kawngkhar chu a khar theihnghilh hlauh mai a ni.
.
Sai chu ramsa fing leh thil hriat chak tak an ni a, kawngkhar chu a hawn theih leh theih loh hriat tumin a nawn chuan a han nawr chhin vel a, a rin loh tak mai hian kawngkhar chu a inhawng thei ta hlauh mai a. Kawngka a inhawn takah chuan Sai huaisen zual pahnih hian kawngkhar chu an han kalpel nghal a. Veilam leh dinglam an han enkual vut vut a, fimkhur takin an bawm atang chuan an chhuak ta hrut hrut mai a.
.
Chutih lai tak chuan mitdel parukte chu Sai awmna lai chu an lo thleng ve chiah a. An zinga pakhat chuan hmawlh tliak ri rap ri hi a hria a, chuhlaia lo kal ve chu eng thil nge anih hriat tumin a han pan hnai a.
.
"Chibai le, sahuan thingpuidawr panna kawng min hrilh thei ang em?" tiin a han bia, Sai chuan a chhan thiam loh avangin a taksa chu dinglam leh veilamah a sawi tawn hluau hluau ringawt a. Chhanna a dawn tak loh avang chuan chulaia lo kal tlang ve chu tanpui ngai anih leh nih loh hriat tumin a han pan hnai lehzual a. A ban pahnih phar chhuakin Sai pang chu a han khawih a, Sai taksa lianpui leh thap deuh hruap chauh chu a khawih theih leh a hriatthiam theih chin a ni.
.
"Thiante u, ka hmaah hian bang chhah tak a awm niin ka hria." a han ti a. Mitdel pahnihna chuan an hmaa thil awm chu eng nge anih hriat a chak ve ta hle mai a. Sai chu a hmalam zawngin a han pan a, a nawn chu a han vawnsak a. Sai nawn che deuh hrut hrut mai a han vawn chuan a te tuarh tuarh a, "Bang a ni awzawng lo ve, Rul anih hi! He Rul hi turhlauhawm tak pai chi a lo  nih tak hlauhin i kalsan vat vat ang u." a ti ve thung a.
.
Mitdel pathumna chuan thil awmdan chu hriatchian ngei thaa a hriat avang leh a thiante hnenah chuan eng thil chiah nge an hmaah awm tih hrilhfiah theih a duh bawk avangin Sai chu a han hnaih ve leh a. Sai hnung lam atangin a han pan a, Sai mei chu a han vuan a, "He thil hi bang a ni lo va, rul pawh an i hek lo. In tidik lo ve ve a ni. Hrui a nih ngei hi. Ka hrechiang e." a han ti a.
.
Mitdel palina chu rilru hah n iawm tak hian a han thaw halh a,a thiante chuan an thil hmuh inang lo vekin an sawi si a, tuemaw chuan thil dik tak chiang taka hriat a tulin a hria a ni. A hmaa thil awm chu a han pan hnai ve ta a, a kut leh ke hmanga bawkvak ve te te in Sai ke chu a han khawih fuh ve ta a.
.
"Thian duh takte u, he thil hi bang a ni lo va, Rul a ni lo va, hrui pawh a ni hek lo. Thingbul pali a ni e. Ka chingfel thei ta e. I duhtawk tawh ang u." a ti a.
.
Mitdel pangana chuan hrechiang lo va thutlukna siam ngawt a duh bik hauh lo mai a. Sai chu a hma zawngin a han pan hnai ve a, Sai ngho seo tak mai pahnih chu a han vuan a.
 "He thil hi ka hriat ve dan chuan chem sei tak pahnihin a siam a nih hi. Tuna ka vawn hi sem a ni ngei a ni." a ti leh ve leh ta tlat mai a.
.
Mitdel parukna chuan a thiante thusawi zawng zawng chu a lo ngaithla vek a, amah ngeiin an hmaa thil awm chu eng thil nge anih chiah hriat a tum ve ta tlat a. Sai chu a han pan hnai a, a beng hlai hlup mai chu a han khawih a. "Eheu! Thiante u, he thil hi Fan (Hmai zahna) lian tak anih hi. Ka hrechiang lutuk. A ti ve ta thung a.
An zavai mai chuan an ngaih dan chu dik ber niin an ngai theuh a. Chutih lai chuan sahuan enkawltunu chu a lo lang ve ta a. "Pute u, Sahuan chu nuam inti em?" tiin a lo bia a. Mitdel parukna chuan " Nuam kan ti khawp mai. Mahse, buaina pakhat kan nei a. Kan hmaa thil awm hi kan sawi dan leh hriat dan a hrang theuh a, eng thil chiah nge anih kan hriat theih nan min tanpui thei angem?" a lo ti a.
.
"Tehreng mai." tiin Sahuan enkawltu chuan Sai hlinna chu a  nghet takin a vuan a. "Eng thil nge ni a in hriat le.?" a han ti leh a.
.
"Pakhatin bang niin a hria a, pakhatin rul niin a hria a, pakhatin hrui niin a hre ve thung a, pakhat hian hrui niin a hre bawk a. Pakhatin thingtum niin a hria a, kei hian hmai zahna hlai tak niin ka hre thung a. Kan hriat dan a inang lo vek hi mak kan ti khawp mai. Thil mak tak a ni." a ti a.
.
"Aw le, in zavaiin in dik vek a ni. He Sai hi thil hrang hrang angah in ngai a, in thil hmuh theuh hi in inhrilh tawna in remkhawm chuan a nihna dik tak in hrechhuak thei ang." tiin a chhang ta a.
.
Midel paruk fing tak takte chuan Sahuan enkawltu thusawi chu dik an ti hle a. An zavai chuan mi dang ngaihdan ngaichang lovin an thil hriat dan chu dik berah an ngai theuh a, an ngaihdan chu a dik ber a lo  ni si lo tih an hriat chuan zirtur tha tak hre taah an inngai a, tun hnuah chuan midangte ngaihdan an ngaihthlak hnuah chauh thutlukna siam tawh thin turin an intiam ta a ni.
.
An zavai chuan sahuan thingpuidawr panin an kal a, an thil hmuh chungchang chu sawiho leh in hlim tak hian an nui ho ta dar dar a.
.
Mihringte hian ngaihdan hrang hrang kan neih thin avangin kan inhnial buai chang a awm fo thin a. Mahse, mi hrang hrangte hian thlir dan dang leh kil hrang hrang atanga thil kan thlir thin avangin kan thil hriat dante chu dik berah ngai nghal ringawt lo leh inhnial buai nana hmang lovin kan hriat loh pawm thiam a inzir thiam nan kan hmang zawk thin tur a ni.